- Ze względu na to, że procedura przyjęcia tego aktu prawa miejscowego była dość skomplikowana i wymagała wielu uzgodnień, m.in. z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków, proces opracowania finalnego tekstu uchwały trwał wiele miesięcy - tłumaczył prezydent Bytomia Mariusz Wołosz. - O wprowadzenie regulacji i zmian w przestrzeni miejskiej upominali się mieszkańcy Bytomia podczas spotkań w dzielnicach i konsultacji społecznych. Najczęściej bytomianie zwracali uwagę na szyldozę w Śródmieściu i zbyt dużą liczbę reklam na historycznych budynkach - podkreślał.

Jakie zmiany wprowadza tzw. uchwała reklamowa?

W dokumencie miasto zostało podzielone na trzy strefy: wrażliwą (Śródmieście oraz najbardziej cenne zabytkowo obszary miasta), przyrodniczą (tereny zielone w Bytomiu) oraz komercyjną (pozostałe rejony miasta). Zapisy uchwały różnią się w zależności od usytuowania poszczególnych nośników reklamowych w każdej z trzech stref.

Najważniejsze zmiany, jakie wprowadza uchwała reklamowa dotyczą szyldów i reklam. Nowe przepisy wyraźnie rozgraniczają możliwości stosowania reklam w strefie wrażliwej i przyrodniczej oraz komercyjnej. Tym samym przepisy określają dopuszczalne liczby i wymiary szyldów na budynkach i ograniczają lokalizację szyldów do kondygnacji parteru, witryn oraz strefy wejściowej do budynku. Istotną i ważną kwestią, jaką zapisano w uchwale, jest dopuszczenie możliwości zachowania szyldów historycznych w pierwotnych lokalizacjach.

Z kolei w strefie komercyjnej wprowadzono identyczne zapisy, jak w przypadku strefy wrażliwej i przyrodniczej, rozszerzając je jednak o: możliwość stosowania większego formatu szyldów w przypadku wolnostojących budynków handlowych, usługowych, produkcyjnych oraz stacji benzynowych, a także możliwość montażu pylonów, totemów i masztów flagowych o określonych wymiarach.

Ważne zmiany zaszły również w stosunku do tablic reklamowych. Tutaj również w uchwale określono różne wymagania dla poszczególnych stref. Wprowadzono w strefie wrażliwej i przyrodniczej nie tylko ograniczenia związane z wymiarami reklam, ale też ograniczenia dotyczące lokowania poszczególnych typów reklam w przestrzeni publicznej. Przykładowo, uchwała wprowadza zakaz instalowania wolnostojących billboardów w strefie wrażliwej. Zakazuje też umieszczania migających reklam świetlnych w strefie wrażliwej oraz wprowadza zakaz umieszczania na budynkach pod ochroną konserwatorską w Śródmieściu naściennych reklam wielkoformatowych. W przypadku strefy przyrodniczej również wprowadzone są ograniczenia dotyczące instalowania reklam wielkoformatowych, masztów flagowych, reklam o wyświetlanej treści.

W strefie komercyjnej dopuszczono dla wolnostojących budynków handlowych, usługowych, produkcyjnych oraz stacji benzynowych możliwość stosowania reklam na tych budynkach, a także ulokowania pylonów, totemów i masztów flagowych. W uchwale znajdują się także szczegółowe zapisy dotyczące dopuszczalnych wymiarów i parametrów reklam wielkoformatowych i billboardów.

Uchwała wprowadza również określone zalecenia dla ogródków gastronomicznych

Restauratorzy powinni stosować ujednoliconą kolorystykę i określone materiały w ogródkach gastronomicznych oraz jednolity wystrój w ramach jednej kawiarenki. Ogródki usytuowane w strefie wrażliwej - czyli m.in. na bytomskim Rynku - powinny być wyposażone w stoliki i krzesła wykonane z drewna, metalu lub wysokiej jakości tworzyw sztucznych, powinny być ozdobione wyłącznie naturalną zielenią, a parasole i markizy stanowiące zadaszenie ogródków powinny mieć biały, beżowy, kremowy lub ciemnozielony kolor. Oprócz tego, w ogródkach gastronomicznych wprowadzony został zakaz lokalizowania automatów do gier zręcznościowych. Nieco mniej restrykcyjne zalecenia dotyczą stylistyki i kolorystyki ogródków gastronomicznych w strefach komercyjnej i przyrodniczej.

Bydgoscy radni, aby umożliwić dokonanie niezbędnych zmian i dostosowanie reklam do nowej uchwały, wprowadzili okresy dostosowawcze. W przypadku siatek i banerów reklamowych czas na dostosowanie się do nowych zapisów uchwały wynosi 12 miesięcy, szyldów - 2 lata. W przypadku pozostałych tablic reklamowych i urządzeń - w strefie wrażliwej 5 lat, a w strefach komercyjnej i przyrodniczej - 8 od daty wejścia w życie uchwały reklamowej.

Poznań też walczy z szyldozą

Na podobny krok zdecydował się Poznań. 24 stycznia br. dokument mający pomóc w walce z reklamowym chaosem został przyjęty przez Radę Miasta Poznania. - Miasto nie jest przeciwne reklamom w przestrzeni publicznej. Nie ma jednak zgody na samowolę reklamową, zasłanianie zabytkowych budynków, czy nielegalne instalacje wielkopowierzchniowych nośników z pogwałceniem zasad bezpieczeństwa i zdrowego rozsądku – tłumaczył prezydent Poznania Jacek Jaśkowiak i dodał, że w jego opinii „jest to dokument przełomowy, bo daje miastu skuteczne narzędzie do walki z chaosem reklamowym”.

Poznańska uchwała krajobrazowa ma 33 strony; dokument był sześciokrotnie konsultowany z mieszkańcami, przedsiębiorcami, firmami reklamowymi czy radnymi osiedlowymi. Uchwała była opiniowana, uzgadniana oraz wykładana do publicznego wglądu trzy razy. Przez cały czas prac nad dokumentem urząd miasta otrzymał 360 uwag, z czego 49 uwzględniono w całości lub części w ostatecznych zapisach.

Zastępca prezydenta Poznania Bartosz Guss podkreślił, że uchwała „zawiera szczegółowe wytyczne dotyczące sytuowania reklam, małej architektury i ogrodzeń na terenie całego miasta”.

- Jednak, żeby była efektywnym narzędziem walki z chaosem reklamowym, przyjęto rozwiązanie, że okresy dostosowawcze nie będą miały zastosowania do tablic i urządzeń powstałych bez wymaganego pozwolenia na budowę lub zgłoszenia. Oznacza to, że obiekty, które nie wypełniają zasad i warunków przyjętych w dokumencie, natychmiast po wejściu w jego życie będą musiały zostać dostosowane do wyznaczonych uchwałą standardów – wskazał.

Egzekwowaniem zapisów uchwały krajobrazowej będzie zajmował się specjalnie powołany do tego celu zespół w Wydziale Urbanistyki i Architektury. Do jego zadań należy kontrola zgodności usytuowania tablic i urządzeń reklamowych z zapisami uchwały oraz wydawanie decyzji administracyjnych, w tym nakładających kary finansowe na podmioty instalujące nośniki niezgodne z uchwałą.

- Kary, o których mowa, reguluje ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Są to kary biegnące, tzn. są wymierzane za każdy dzień, w którym reklamy są niezgodne z zapisami uchwały. Mogą być zatem dotkliwe i wysokie. Stanowią dodatkowe narzędzie oddziałujące na podmioty odpowiedzialne za usytuowanie urządzeń reklamowych – podał poznański magistrat.

Według głównych założeń poznańskiej uchwały krajobrazowej, miasto zostało podzielone na cztery obszary. Pierwszy z nich to obszar staromiejski, który obejmuje Stary Rynek i okolice oraz Chwaliszewo i Śródkę. Drugi to obszar centrum i historycznych dzielnic, obejmujący centrum miasta, Łazarz, Jeżyce, Wildę, Grunwald, a także część Starych Winograd, Sołacza, Łęg Dębińskich i osiedla Główna. Kolejny to obszar zurbanizowany, obejmujący osiedla mieszkaniowe oraz założenia usługowe i przemysłowe. Projekt wyróżnia także teren przyrodniczy, który wpisuje się w klinowo-pierścieniowy system zieleni.

Największe nośniki reklamowe - billboardy - w maksymalnym rozmiarze (18 mkw.) dopuszczone zostały tylko w obszarze zurbanizowanym i na skrajach obszaru obejmującego centrum i historyczne dzielnice - wzdłuż głównych dróg przyspieszonego ruchu.

- Tego typu reklamy stanowią nadmierną dominantę przestrzenną i zaburzają kompozycje widokowe osiedli, szczególnie jeżeli są stłoczone na niewielkim obszarze, dlatego priorytetem uchwały jest ich ograniczenie. W dokumencie ograniczono również sytuowanie reklam wielkoformatowych na budynkach. Można je instalować jedynie na elewacjach obiektów w obszarze zurbanizowanym, tam gdzie regulacje dotyczące reklam są mniej restrykcyjne – przypomniał magistrat.

Tablice i urządzenia reklamowe w formie słupów reklamowych, citylightów oraz pylonów reklamowych dopuszczono we wszystkich obszarach, ale z ograniczeniami. Uporządkowano również kwestię szyldów. Jak wskazano, „chodzi przede wszystkim o wprowadzone ograniczenia co do ich liczby oraz wielkości. Preferowanym miejscem usytuowania tego typu nośników są elewacje budynków. Wyjątkowo przewidziano możliwość wykonania szyldów m.in. na dachu czy ogrodzeniu nieruchomości, a także wolno stojących”.

Dodano, że co do formy szyldów „uchwała zapewnia przedsiębiorcom szeroki wachlarz możliwości. Są w nim m.in. szyldy semaforowe, tradycyjnie (umieszczane nad oknami), tablice zbiorcze i pylony. Największa forma szyldu - pylon o maksymalnej wysokości do 25 m (czyli aż o 10 m niższy, niż stosowane obecnie) może pojawić się tylko przy budynkach o powierzchni zabudowy powyżej 15 tys. m kw. i tylko w ramach obszaru zurbanizowanego”.

Uchwała reguluje ponadto terminy dostosowania do obowiązujących w mieście zakazów, zasad i warunków określonych w uchwale. W przypadku nośników reklamowych są one różne dla poszczególnych części miasta. Jak wskazano: „dla obszaru staromiejskiego - 12 miesięcy od dnia wejścia w życie uchwały, centrum i historycznych dzielnic - 2 lata, dla obszaru zurbanizowanego i przyrodniczego - 5 lat z wyłączeniem obiektów lub obszarów indywidualnie wpisanych do rejestru zabytków, dla których ustalono termin 2 lat na dostosowanie”.

Poznański magistrat poinformował, że uchwała w sprawie zasad i warunków sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń na terenie Poznania wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Wielkopolskiego.

Zmiany możliwe dzięki ustawie krajobrazowej

Ustawa krajobrazowa, która weszła w życie we wrześniu 2015 r. wprowadziła szereg nowych rozwiązań, mających na celu ochronę krajobrazu i ładu przestrzennego. Przede wszystkim dała jednak możliwość ustalania przez samorządy zasad i warunków sytuowania szyldów, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych, ich gabaryty, standardy jakościowe oraz rodzaje materiałów, z jakich nośniki reklamowe mogą być wykonane. Ustawa uprawnia samorządy także do wprowadzenia i egzekwowania kar za niestosowanie się do przepisów.

kp / PAP