Rzecznicy konsumentów są obecni w naszym kraju od 1 stycznia 1999 r. Wtedy weszła w życie ustawa zmieniająca niektóre przepisy określające kompetencje organów administracji publicznej w związku z reformą ustrojową państwa. Od tego momentu samorządy powiatowe muszą powoływać miejskich lub powiatowych rzeczników konsumentów. Udzielają oni bezpłatnych porad w urzędach miast i w starostwach powiatowych całej Polsce.

Jak zauważa UOKiK, mierzą się też z problemami: wielu z nich jest zatrudnionych nie na pełny etat, a nawet na jedną czwartą, nie mają osób do pomocy, łączą tę funkcję z inną, którą sprawują w samorządzie. To wszystko sprawia, że jakość pomocy konsumentom jest różna.

- Chciałbym, żeby to się zmieniło. Widzę potrzebę zmian legislacyjnych, ale też zmiany nastawienia samych rzeczników do wyzwań konsumenckich, które stawia przed nimi XXI w. – mówi Marek Niechciał, prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Jest on zdania, że poszkodowany powinien dostać pomoc w skompilowanych sprawach konsumenckich dotyczących różnych dziedzin, nie tylko prostych zakupów. Teraz bowiem każdy konsument może skorzystać z darmowej pomocy prawnej w prostych sprawach w 1,5 tys. punktach w Polsce.

- Co istotne, nie chodzi o samą poradę. Chciałbym, żeby rzecznicy częściej reprezentowali konsumentów w sądzie – tłumaczy Niechciał.

Doceniając pracę rzeczników z okazji 20. jubileuszu prezes UOKiK wyróżnił 30 z nich. - Dziękuję im za zaangażowanie, wielu z Państwa sprawuje funkcję rzecznika od początku, czyli od 20 lat – dodaje Niechciał.

Na tym nie koniec wyróżnień. UOKiK i Senacki Zespół ds. Ochrony Konsumentów wyróżnili dwie firmy tytułem Amicus Consumentium 2018 r. Przedsiębiorców w szczególności doceniono za udział w polubownym rozwiązywaniu sporów konsumenckich. Laureaci to: CCC z Polkowic (już po raz drugi) i sklep Mix Małgorzata Dawidowska ze Słupska. Wyróżnienie zostało ustanowione w 2017 r. Laureaci zostają wyłonieni spośród przedsiębiorców zgłoszonych m.in. przez wojewódzkich inspektorów Inspekcji Handlowej, rzeczników konsumentów, organizacje konsumenckie.

Światowy Dzień Konsumenta obchodzony jest 15 marca, ponieważ tego dnia w 1962 r. John F. Kennedy sformułował cztery podstawowe prawa konsumentów do: informacji, wyboru, bezpieczeństwa i reprezentacji.

Oto lista wyróżnionych rzeczników: